Na wschód od drogi z Koryntu do Argos leży wciśnięta między wzgórza twierdza Agamemnona w MYKENACH. To właśnie ona odpowiada legendom bardziej niż jakiekolwiek inne miejsce w Grecji. Odkrył ją w 1874 r. niemiecki archeolog Heinrich Schliemann (ten sam, który odnalazł ruiny Troi), wiedziony przekonaniem, że poezje Homera to nie fikcja, ale opis autentycznych miejsc i wydarzeń. Odkryte przez Schliemanna kunsztownie rzeźbione wyroby ze złota i wspaniała architektura grobowców potwierdziły słuszność opinii Homera, iż Mykeny były „miastem dobrze zbudowanym, obfitującym w złoto”.

Mykeny: historia i legenda

Rejon Myken i Argos to jeden z najwcześniej zasiedlonych terenów w Grecji, pierwsze osady ludzkie istniały tu już w neolicie, ok. 3000 lat p.n.e. Rozwój Myken przypada na mniej więcej trzy wieki pod koniec drugiego tysiąclecia p.n.e., od ok. 1550 do 1200r. Okres ten zwany jest mykeńskim, przy czym termin ów sto­suje się nie tylko do okolic Myken, ale całej cywilizacji południowej Grecji w tamtym czasie.

Wedle legendy, opowiedzianej przez Homera w Iliadzie i Ajschylosa w Orestei, Mykeny założył Perseusz, zabójca gorgony Meduzy. Później rządził tu nieszczęsny Atreusz, który w odwecie za uwiedzenie żony zamordował dzieci swego brata Tyestesa, a następnie poczęstował go potrawą z ich ciał. Tyestes spłodził później (z własną córką Pelopią) Egista (Ajgistos), który z kolei zamordował Atreusza i przywrócił tron ojcu.

W następnym pokoleniu klątwa przeszła na syna Atreusza, Agamemnona. Po powrocie z wojny trojańskiej — podczas której miał złożyć w ofierze życie swej córki, Ifigenii uratowanej przez Artemidę — został zabity w kąpieli przez żonę Klitajmestrę i jej kochanka, tego samego Egista, który wcześniej zabił jego ojca. Agamemnona pomścił syn Orestes, mordując matkę, Klitajmestrę, za co Erynie (Furie) ścigały go dopóty, dopóki Atena nie zdjęła w końcu klątwy z rodu Atreusza (wg innej wersji Apollo poradził Orestesowi, by dla przebłagania bogów sprowadził z Taurydy do Grecji wizerunek Artemidy).

Wykopaliska archeologiczne w Mykenach zdumiewająco dobrze pasują do tych legend, przynajmniej jeśli traktować je jako poetycką opowieść o walkach dynastycz­nych, bądź — jak uważa obecnie większość naukowców — jako syntezę kilku opowiadań z różnych okresów. Budynki odkopane przez Schliemanna były zamiesz­kane od ok. 1950r. p.n.e.; ok. 1200 i 1100r. p.n.e., na pewien czas zostały opuszczone, choć miasto jako takie nadal istniało.

Od czasu, kiedy upadła tradycyjna teoria o „inwazji doryckiej” nikomu nie udało się przekonująco wytłumaczyć tych wydarzeń, wydaje się jednak, że o upadku Myken zadecydowały wojny między rywalizującymi królestwami. Walki nasilały się wraz z rozwojem cywilizacji w trzynastym wieku p.n.e.. Wykopaliska w Troi pozwoliły ustalić, iż została ona złupiona — bardzo możliwe, że przez wojska dowodzone przez króla Myken — w 1240 r. p.n.e. W tym okresie twierdza mykeńska przeszła poważną przebudowę i wzbogaciła się o potężne fortyfikacje.